မြေငှားမယ့်သူများအတွက် မြေမငှားခင် သိသင့်သောအချက်များဖြစ်သည့် မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) အသစ်ထုတ်ပေးခြင်း၊ မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) မိတ္တူထုတ်ပေးခြင်း၊ မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) သက်တမ်းတိုးပေးခြင်း၊ မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) ခွဲစိတ်ပေးခြင်း၊ မြေအမည်ပေါက်ပြောင်းလဲပေးခြင်းတို့ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်များကို ဖော်ပြပေးထားပါသည်။  

ဂရန်လျှောက်နိုင်သည့် မြေများ

 လိုင်စင်မြေ
ပါမစ်မြေ
စကွာတာမြေ 

ဂရန်သစ်လျှောက်ခြင်း

- နိုင်ငံသား စီစစ်ရေး ကတ်ပြား

- ပါမစ် (သို့) လိုင်စင်မိတ္တူ

- မှတ်ပုံတင် စာချုပ်စာတမ်း (စကွာတာမြေ)

- နောက်ဆုံးပေးဆောင်ထားသည့် မြေခွန်ပြေစာ (မူရင်း) တို့နှင့်အတူ ဌာနမှ သတ်မှတ်ပုံစံတွင် ဖြည့်စွက်လျှောက်ထားရမည်။

 စီစစ်/လက်ခံခြင်း

- အထောက်အထားမိတ္တူများကို မူရင်းနှင့် တိုက်ဆိုင်စီစစ်ပါသည်။

- တင်ပြသည့်အထောက်အထားများနှင့် မြေစာရင်းရှိ အထောက်အထားများ တူညီမှန်ကန်မှုရှိပါက မြို့နယ်ထွေ/အုပ်ဦးစီး အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးနှင့် ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးများတွင် (၁၄) ရက်အတွင်း ကန့်ကွက်ရန် ရှိ/မရှိ ကြော်ငြာပါသည်။

- အမည်ပေါက် မဟုတ်ပါက သတင်းစာတွင် (၁၄) ရက်အတွင်း ကန့်ကွက်ရန် ရှိ/မရှိ ကြော်ငြာပါသည်။

ဂရန်သစ် ထုတ်ပေးခြင်း

- ကန့်ကွက်မှု တစ်စုံတစ်ရာ မရှိပါက ဌာနမှ ခွင့်ပြုပေးပြီး သတ်မှတ်ဝန်ဆောင်ခများ ပေးသွင်းရပါမည်။

- ပါမစ် (သို့) လိုင်စင်မူရင်းကို ဌာနသို့ အပ်နှံရပါမည်။

- ဌာနမှူးနှင့် လျှောက်ထားသူတို့သည် နှစ်ဖက်သက်သေ (၁) ဦးစီဖြင့် မြေဌားစာချုပ်ပေါ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုး၍ မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) ထုတ်ပေးပါသည်။

- လျှောက်ထားသူသည် ရရှိသည့် မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) တွင် အခွန်ရုံးမှ မြန်မာနိုင်ငံ တံဆိပ်ခေါင်းခွန် ဥပဒေအရ သတ်မှတ်နှုန်းအတိုင်း အထူးကပ် တံဆိပ်ခေါင်း ကပ်ရပါမည်။

- မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) ထုတ်ပေးခံရသူ အမည်ဖြင့် (၃) လတစ်ကြိမ်၊ (၁) နှစ်လေးကြိမ် စည်းကြပ်သော မြေငှားရမ်းခ (မြေခွန်) ပေးဆောင်ရမည်။

- သတ်မှတ်သက်တမ်းကာလ ကုန်ဆုံးသောအခါ ဂရန်စာချုပ် သက်တမ်းတိုး လျှောက်ထားရမည်။

မြေငှားစာချုပ်(ဂရန်)သက်တမ်းတိုးခြင်း

- သတ်မှတ်ထားသော သက်တမ်းကာလ ကုန်ဆုံးသောအခါ သက်တမ်းတိုး လျှောက်ထားရမည်။

- အမည်ပေါက်သူ၊ မှတ်ပုံတင် စာချုပ်အဆင့်ဆင့်ဖြင့် နောက်ဆုံး ပိုင်ဆိုင်သူ၊ ပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ပတ်သတ်၍ တရားရုံး စီရင်ချက်နှင့် ဒီဂရီ ရထားသူကသာ လျှောက်ထားနိုင်သည်။

- ဌာနမှ သတ်မှတ်ပုံစံနှင့်အတူ နိုင်ငံသား စီစစ်ရေးကတ်ပြား၊ သက်တမ်းကုန် ဂရန်နှင့် အမည်ပေါက်ပိုင်သူ မဟုတ်ပါက ပိုင်ဆိုင်မှု စာချုပ်စာတမ်း (သို့) တရားရုံး စီရင်ချက် ဒီဂရီနှင့် နောက်ဆုံးပေးဆောင်ထားသည့် မြေခွန်ပြေစာ မူရင်းတို့ဖြင့် လျှောက်ထားရမည်။



- ဂရန်သစ် လျှောက်ထားစဉ်ကဲ့သို့ပင် စီစစ်ပြီး သတ်မှတ်ဝန်ဆောင်ခ ပေးသွင်းစေ၍ မြေငှားဂရန် စာချုပ်အား ထုတ်ပေးပါသည်။

- သက်တမ်းကုန်ဆုံးသော ဂရန်အား ပြန်လည်အပ်နှံ ရမည်ဖြစ်ပြီး ဂရန်ပျောက်ဆုံးနေပါက သတ်မှတ်ဒဏ်ကြေးငွေ ပေးဆောင်ရမည်။

မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) ပျောက်ဆုံး/ပျက်စီးခြင်း

- မြေငှားဂရန် စာချုပ်မူရင်း ပျောက်ဆုံးလျှင်သော်လည်းကောင်း၊ ပျက်စီးလျှင်သော်လည်းကောင်း မြေဌားဂရန် စာချုပ်မိတ္တူ လျှောက်ထားနိုင်ပါသည်။

- ထိုသို့လျှောက်ထားလာပါက မူလ အမည်ပေါက်ဖြင့်ပင် မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) မိတ္တူမှန် ထုတ်ပေးပါမည်။

မြေငှားစာချုပ် (ဂရန်) မိတ္တူလျှောက်ထားရာတွင် -

- နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်ပြား

- မြေငှားဂရန် စာချုပ် အမှန်တကယ် ပျောက်ဆုံးပျက်စီးကြောင်း တရားရုံး ကျမ်းကျိန်လွှာ

- ပျောက်ဆုံးခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပါက မြို့နယ်ထွေ/အုပ်ဦးစီးဌာန အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံး ထောက်ခံချက်၊ ရဲစခန်းသို့ တိုင်ကြားချက်

- မှတ်ပုံတင် စာချုပ်စာတမ်း (သို့) တရားရုံး စီရင်ချက်နှင့် ဒီဂရီအရ လျှောက်ထားခြင်းဖြစ်လျှင် ယင်းအထောက်အထားများ

- နောက်ဆုံးပေးဆောင်ထားသည့် မြေခွန်ပြေစာ (မူရင်း) တို့နှင့်အတူ ဌာနမှ သတ်မှတ်ပုံစံတွင် ဖြည့်စွက်၍ လျှောက်ထားရမည်။

စီစစ်ထုတ်ပေးခြင်း

- မြို့နယ်ထွေ/အုပ်ဦးစီးဌာန အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးနှင့် ရပ်ကွက်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ရုံးများတွင် (၁၄) ရက်အတွင်း ကန့်ကွက်နိုင်ကြောင်း ကြော်ငြာခြင်းနှင့် သတင်းစာများတွင် သီးခြားကြော်ငြာခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ပါသည်။

- ကန့်ကွက်သူ မရှိ၊ တရားရုံး အမှုအခင်းများ ကင်းရှင်းပြီး မြေပြင်တွင် ပြဿနာ တစ်စုံတစ်ရာ မရှိပါက ဂရန်သစ် ထုတ်ပေးစဉ် သကဲ့သို့ပင် သတ်မှတ်ဝန်ဆောင်ခ ပေးသွင်းစေပြီး မြေငှားဂရန် မိတ္တူ ထုတ်ပေးပါသည်။

- ဂရန်မိတ္တူတွင် အခွန်တံဆိပ်ခေါင်း ကပ်ရန် မလိုပါ။
 
မြေငှားဂရန် စာချုပ် ခွဲစိတ်ပေးခြင်း

- သက်တမ်းရှိ မြေငှားဂရန် စာချုပ်ကို ဂရန်ခွဲအဖြစ် ထုတ်ပေးနိုင်ပါသည်။

- ဌာနမှ သတ်မှတ်ပုံစံ၊ နိုင်ငံသား စီစစ်ရေး ကတ်ပြား၊ ပိုင်ဆိုင်မှု အထောက်အထားများနှင့်အတူ ဌာနမှ ခွင့်ပြုထုတ်ပေးထားသည့် မြေကွက်ခွဲ အတည်ပြုပုံစံနှင့် မြေကွက်ခွဲစိတ် တိုင်းတာသည့် မြေပုံများ တင်ပြရမည်။

- အမည်ပေါက် ကိုယ်တိုင်မှ လျှောက်ထားလျှင် သတင်းစာ ကြော်ငြာခြင်း မပြုလုပ်ဘဲ အမည်ပေါက် သူမှ လျှောက်ထားခြင်း မဟုတ်ပါက သတင်းစာတွင် (၁၄) ရက် အချိန်ပေး ကြော်ငြာပါသည်။

- ကန့်ကွက်သူ မရှိပါက သတ်မှတ်ဝန်ဆောင်ခ ပေးသွင်းစေပြီး မြေကွက် အမှတ်သစ်ဖြင့် ဂရန်ခွဲ ထုတ်ပေးပြီး မူလမြေငှားဂရန် စာချုပ်အား ပြန်လည်သိမ်းယူပါသည်။

- မူလမြေငှား စာချုပ်(ဂရန်)၏ အစိတ်အပိုင်းကိုသာ ဂရန်ခွဲထုတ်ခြင်း ဖြစ်ပါက ထိုသို့ဂရန်ခွဲထုတ်ကြောင်းကို မူလမြေငှား စာချုပ်ပေါ်တွင် ရေးမှတ်ပေးပါသည်။

- ဂရန်ခွဲ ထုတ်ပေးသူ အမည်ဖြင့် မြေခွန်စည်းကြပ်နိုင်ရေး ဆောင်ရွက်ပါသည်။

မြေအမည်ပေါက် ပြောင်းလဲပေးခြင်း

- မြေပိုင်မြေ၊ မစိုက်ပျိုးသော ဘိုးဘွားပိုင်မြေ၊ ဂရန်ရှိ မြေပိုင်မြေနှင့် သက်တမ်းရှိ မြေငှားဂရန်မြေတို့ကို မြေအမည်ပေါက် ပြောင်းလဲသတ်မှတ်ပေးပါသည်။

- ဌာနမှ သတ်မှတ်ပုံစံနှင့်အတူ နိုင်ငံသား စီစစ်ရေးကတ်ပြား၊ မြေပိုင်မြေဖြစ်ပါက အမည်ပေါက် စာချုပ်၊ ဂရန်မြေ ဖြစ်ပါက မြေငှားဂရန်၊ နောက်ဆုံးပေးဆောင်ထားသည့် မြေခွန်ပြေစာ၊ စာချုပ်အဆက်ဆက်ဖြင့် ပိုင်ဆိုင်သူဖြစ်ပါက စာချုပ်စာတမ်း၊ တရားရုံး အမိန့်ရရှိထားသူဖြစ်ပါက ပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် ပတ်သတ်၍ စီရင်ချက်နှင့် အမိန့်ဒီဂရီများဖြင့် လျှောက်ထားရမည်။

- ဂရန်သစ် လျှောက်ထားစဉ် သကဲ့သို့ပင် စီစစ်ပြီး ကန့်ကွက်သူ မရှိပါက သတ်မှတ်ဝန်ဆောင်ခ ပေးသွင်းစေပြီး စာချုပ်မူရင်း (သို့) မြေငှားဂရန် မူရင်းတွင် အမည်ပြောင်းလဲခြင်း မှတ်တမ်းရေး ဖြည့်၍ ပြန်လည်ထုတ်ပေးပါမည်။

- ဂရန်မြေဖြစ်ပါက အမည်ပြောင်း၍ မြေခွန်စည်းကြပ်နိုင်ရေး ဆက်လက်ဆောင်ရွက်ပါသည်။

Credit : buildersguide